Αχ το μουσείο, αχ το μουσείο φεγγοβολάει σαν άστρο χρυσό»
«Μες στο μουσείο, μες στο μουσείο ,μια μέρα μπήκα με φόρα κι εγώ.»Όλα ξεκίνησαν στο τέλος του προηγούμενου καλοκαιριού με μια «τυχαία δημοσίευση» που διάβασα σχετικά με το Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το οποίο είναι το δεύτερο πολυθεματικό Μουσείο στην Ελλάδα. Χωρίς να το καταλάβω είχα ξεκινήσει ήδη να αναζητώ τρόπους να το επισκεφτώ και να μάθω κάθε πληροφορία γι’ αυτό. Επικοινώνησα λοιπόν και φέτος βρέθηκα στην πόρτα του ανυπόμονη να το «εξερευνήσω» και να συμμετέχω εθελοντικά στις δράσεις του. Όσο για το τι θα συναντήσει κανείς μέσα; Όλα γύρω σου κινούν την περιέργεια, θες να τα αγγίξεις, να τα επεξεργαστείς και να ρωτήσεις λεπτομερώς γι αυτά. Ένα ταξίδι μέσα σε ένα Μουσείο τοποθετημένο στην Γρηγορίου Λαμπράκη και Κλεάνθους 57 που μόλις έκλεισε τα 20 του χρόνια. Ας ξεκινήσουμε…
Το Παιδικό Μουσείο δρομολογείται από το 1997 μέχρι σήμερα. Μια μεγάλη πορεία θα έλεγε κανείς για ένα ιδιαίτερο μουσείο όπως αυτό που αφορά « το μέλλον του κόσμου». Από την αρχή του μουσείου κατά πόσο θεωρείται ότι έχει υλοποιηθεί ο κύριος στόχος του και ποιος είναι αυτός; Ποιοι είναι οι μελλοντικοί σας στόχοι που αφορούν το μουσείο τόσο σε επίπεδο ατομικό όσο και συλλογικό;
Το μουσείο μας από την ίδρυση του όρισε κάποιους βασικούς στόχους. Ο κυριότερος στόχος και αυτός που αποτελεί σταθμό σε κάθε τι που οργανώνεται και σχεδιάζεται από μας έχει επίκεντρο τη βιωματικότητα. Μόνο όταν το παιδί ασχοληθεί με κάτι, μόνο όταν το πιάσει στα χέρια του και πειραματιστεί θα είμαστε σίγουροι πως θα μάθει κάτι ή και θα το απορρίψει. Πρώτο μας μέλημα σε ατομικό επίπεδο είναι η εύρεση ενός χώρου αποκλειστικά δικού μας με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού μας. Η επισκεψιμότητα μας είναι τόσο μεγάλη που με στενοχώρια αναγκαζόμαστε να απορρίπτουμε οργανωμένες επισκέψεις διότι η χωρητικότητα μας στους χώρους μας δεν το επιτρέπει. Έτσι, θα μπορούμε σε συλλογικό επίπεδο να εξυπηρετήσουμε και περισσότερες ανάγκες του κοινού μας.
Η επισκεψιμότητα στο μουσείο αυξάνεται ραγδαία ειδικότερα τα τελευταία 5 χρόνια.Πού νομίζετε ότι οφείλεται αυτό;
Πράγματι, κάθε χρόνο οι αίθουσες και τα προγράμματα μας γεμίζουν παιδικά χαμόγελα. Όλο αυτό οφείλεται σε δύο λόγους. Στη συνεργασία, την αγάπη και την προσφορά μιας ομάδας ανθρώπων που αποτελείται από το διοικητικό συμβούλιο μας, το καταρτισμένο προσωπικό μας και τέλος τους εκπαιδευμένους εθελοντές μας. Φυσικά, ο δεύτερος λόγος αποδίδεται στην εμπιστοσύνη που έχουν αποκτήσει στο πρόσωπο του Μουσείου εκπαιδευτικοί, γονείς, παιδιά και πολλοί συνεργάτες και φίλοι, οι οποίοι στηρίζουν το μουσείο μας και την πληθώρα παροχών που προσφέρουμε.
Έχετε δηλώσει ότι «Η επισκεψιμότητα του μουσείου μας από σχολικές ομάδες δηλώνει πόσο σημαντικό είναι να συνεχίζει αυτό το μουσείο να είναι ανοιχτό στο κοινό του και την κοινωνία». Τι σημαίνει για εσάς το Παιδικό Μουσείο και πόσο σημαντικό είναι τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε συλλογικό;
Εργάζομαι στο Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης τα τελευταία έξι χρόνια και είναι έξι όμορφα χρόνια κατά τα οποία έχω αφιερώσει όλες μου τις γνώσεις, εμπειρίες και αφοσίωση σε ένα πολύ όμορφο και ζεστό χώρο γεμάτο υπέροχα εκθέματα. Το μουσείο μας είναι ένας ολόκληρος δεύτερος κόσμος για μένα. Είναι πολύ σημαντικό πρώτον να ασχολείσαι με κάτι που αγαπάς και σε γεμίζει και δεύτερον είναι ακόμα πιο σημαντικό να αντιλαμβάνεσαι να επιβεβαιώνεις καθημερινά πως όλο αυτό με το οποίο ασχολείσαι και για το οποίο μοχθείς έχει τόσο μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο. Όταν ένα μουσείο δέχεται επισκέψεις καθημερινά από τέσσερα διαφορετικά σχολεία μπορεί να καταλάβει κανείς πως το έργο του είναι σημαντικό και η επικοινωνιακή πολιτική που ασκεί το μουσείο επιβεβαιώνεται καθημερινά.
Το πρώτο παιδικό μουσείο ιδρύθηκε στο Brooklyn και πλέον έχει τον τίτλο του «πράσινου μουσείου» λειτουργώντας μόνο με ανακυκλώσιμα υλικά. Ποια είναι η ιδιαιτερότητα του δικού σας μουσείου, τι θα αλλάζατε αν μπορούσατε και τι νέα ιδιαιτερότητα θα θέλατε να υιοθετήσετε;
Εξ ορισμού τα παιδικά μουσεία έχουν ιδιαιτερότητα. Είναι πολυθεματικά και απευθύνονται σε παιδιά όλων των ηλικιών. Μπορούν να φιλοξενήσουν ποικίλες εκθέσεις, εκθέματα, προγράμματα και δραστηριότητες . Τα τελευταία χρόνια έχουν υλοποιηθεί στο χώρο μας εργαστήρι- εκπαιδευτικά προγράμματα αρχιτεκτονικής, ρομποτικής, δημιουργικής γραφής, κυκλοφοριακής αγωγής, ενσυναίσθησης, θεάτρου, εικαστικών, ανακυκλώσιμων υλικών και ετοιμάζονται κάθε χρόνο όλο και περισσότερα. Η ιδιαιτερότητα μας είναι ότι είμαστε ένα μουσείο ανοιχτό σε προτάσεις, προκλήσεις και δημιουργίες. Όπως ,όμως, τόνισα και νωρίτερα, αυτό που θέλουμε είναι να αποκτήσουμε έναν δικό μας χώρο, με σκοπό να φιλοξενήσουμε την τριπλάσια συλλογή εκθεμάτων που διαθέτουμε φυλαγμένη στις αποθήκες μας.
Υπάρχει μια πληθώρα προγραμμάτων στο μουσείο. Το αγαπημένο σας, αυτό που νιώθετε ότι το πραγματοποιείται με μεγαλύτερη ευχαρίστηση και έχει άμεση ανταπόκριση στα παιδιά ποιο είναι; Ακόμη, ποιο είναι το εύρημα του μουσείου με το οποίο ταυτίζεστε περισσότερο και για ποιον λόγο;
Το αγαπημένο μου μουσειοπαιδαγωγικό πρόγραμμα είναι «Τα παιχνίδια ζωντανεύουν». Στο πρόγραμμα αυτό τα παιδιά γνωρίζουν την ιστορία των τσίγκινων κουρδιστών παιχνιδιών, τον τρόπο κατασκευή τους και τον τρόπο λειτουργίας τους. Είναι ένα από τα πρώτα προγράμματα που ανέδειξαν το νέο χώρο μας και ενθουσίασαν τα παιδιά. Το παρακολουθούν παιδιά ηλικίας από 3 έως 16 χρονών. Έχουμε επισκέψεις δηλαδή από παιδικό σταθμό μέχρι γυμνάσιο. Το έκθεμα με το οποίο ταυτίζομαι περισσότερο από όλα είναι μία σειρά από Μπάμπουσκες που μας έχουν δωρίσει. Μου θυμίζει τις επισκέψεις στο σπίτι της αγαπημένης μου γιαγιάς και τις δικές της Μπάμπουσκες αντίστοιχα, που συναρμολογούσα και αποσυναρμολογούσα.
Στο μουσείο εκτός από όλα τα προγράμματα που φιλοξενούνται, τις εκθέσεις, τις παρουσιάσεις των νέων παραμυθιών και βιβλίων δημιουργήθηκε και κάτι ξεχωριστό. Τα παιδικά πάρτι, τα οποία αναμφισβήτητα είναι από τα πιο πρωτότυπα πράγματα που έχουμε ακούσει. Πως ξεκίνησε όλη αυτή η ιδέα; Μπορούν όλες οι ηλικιακές ομάδες παιδιών να οργανώσουν το πάρτι τους στο μουσείο και τι θεματικές ενδείκνυται για κάθε πάρτι;
Σε όσους θα ρωτούσαν γιατί να γίνει ένα πάρτι στο μουσείο, θα απαντούσα γιατί όχι; Γιατί να μην έρθουν τα παιδιά και να διασκεδάσουν και να μάθουν; Η ιδέα πρόεκυψε λόγω των τάσεων της σύγχρονης μουσειολογίας που προσπαθεί να παρέχει όσο το δυνατόν περισσότερες ευκαιρίες ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης και εμπειρίας στους επισκέπτες του. Όπως και τα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα έτσι και τα πάρτι που υλοποιούνται προσαρμόζονται κατάλληλα στις ηλικιακές ομάδες κοινού και στα ενδιαφέροντα του παιδιού, γιατί πρωταρχικός στόχος είναι το παιδί να διασκεδάσει.
Το αφιέρωμα που υπάρχει τώρα στην έκθεση σας αφορά τον γνωστό σε όλους συγγραφέα παιδικών παραμυθιών Βαγγέλη Ηλιόπουλο και θα λήξει το Μάιο του 2018. Έχετε στο μυαλό σας κάποιο άλλο πρόσωπο που θα θέλατε ή που βρίσκεστε σε επικοινωνία προκειμένου να το τιμήσετε στο μουσείο σύντομα; Αν ναι, θα μπορούσατε να μας πείτε σχετικές πληροφορίες;
Ετοιμάζονται δύο ακόμα μεγάλα έργα και προγράμματα για τη νέα σχολική χρονιά τα οποία δεν μπορώ να αποκαλύψω από τώρα! Το σίγουρο είναι πως θα είναι πολύ ενδιαφέροντα και είναι συνεργασία με φορείς που δεν έχουν ξαναγίνει μέχρι στιγμής! Μείνατε συντονισμένοι για περισσότερες λεπτομέρειες! Κρυφό μου όνειρο όμως είναι μια εκδήλωση αφιερωμένη στην Άλκη Ζέη. Ποτέ δεν ξέρεις!
Παιδικό Μουσείο, εθελοντισμός , παιδιά , παιχνίδι, εκπαίδευση , παιδεία, μουσεία , ξενάγηση, ψυχαγωγία, ευθύνη, φαντασία, γνώση με ποια σειρά θα τα τοποθετούσατε;
Παιδικό Μουσείο σίγουρα είναι η πρώτη λέξη. Έπειτα έρχεται η ευθύνη γιατί αυτή είναι που εγγυάται το αποτέλεσμα. Ο εθελοντισμός ακολουθεί γιατί χωρίς αυτόν πολλά από τα πράγματα που υλοποιούμε δε θα μπορούσαμε να τα πραγματοποιήσουμε στο Μουσείο μας. Έπειτα παιδεία, μουσεία και εκπαίδευση θα τοποθετηθούν στο ίδιο βάθρο όπου μαζί με το παιχνίδι και τα παιδιά μπορούμε να προσφέρουμε την απόλυτη εμπειρία στο μουσείο που τους προσφέρουν η φαντασία, η ξενάγηση και τα προγράμματα! Καταλήγουμε λοιπόν, στην ψυχαγωγία και τη γνώση! Πολύ δύσκολη ερώτηση!
Σύμφωνα με ένα ρητό έχει λεχθεί ότι «Να θυμάστε οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν είναι αυτοί που έχουν περισσότερα αλλά αυτοί που δίνουν περισσότερα». Με λίγα λόγια η προσφορά του εθελοντισμού είναι μεγάλη και αυτό φαίνεται από την πληθώρα εθελοντών/εθελοντριών που έχετε. Αν δεν κάνω λάθος ξεκινήσατε και εσείς εθελοντικά. Τι είναι λοιπόν για εσάς ο εθελοντισμός στο Παιδικό Μουσείο και πως θα παροτρύνατε/ τι θα λέγατε εσείς σε νέα άτομα για να συμμετάσχουν εθελοντικά;
Εθελοντισμός. Μμμμ.. Λίγο παρεξηγημένη λέξη. Δεν την αναγνωρίζεις εύκολα αν δεν την δεις από κοντά. Έχει πολλά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, ο εθελοντισμός στο Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης σου δείχνει παιδικά χαμόγελα, σου δίνει αγκαλιές εκεί που δεν το περιμένεις και σε φέρνει σε επαφή μέσω ομαδικού πνεύματος και συνεργατικότητας με υπέροχους ανθρώπους. Είναι και ένα ακόμα πράγμα, βέβαια, για μένα που δεν ξεχνιέται εύκολα. Ένα αίσθημα χαράς και δημιουργικότητας, μαζί με ένα χαμόγελο κρεμασμένο στα χείλη που με συνοδεύει όταν φεύγω από εκεί μέσα. Και αυτό δεν το αλλάζω με τίποτε. Το παίρνω και το δίνω απλόχερα. Αναμφίβολα η συμμετοχή εθελοντών μπορεί να προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα όπως γνώσεις, εμπειρίες, γνωριμίες, ανέλιξη και επαφές με ανθρώπους πολλών διαφορετικών κλάδων. Οπότε γιατί όχι;
Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα που τώρα αρχίζει να ασχολείται με τον κλάδο της μουσειοπαιδαγωγικής και τους μουσειοπαιδαγωγούς πως επιλέξατε να ασχοληθείτε με κάτι τέτοιο; Ήταν δύσκολη η πορεία σας μέχρι να καταλήξετε σε αυτό ;
Ήταν ο κρυφός μου πόθος. Μόλις αποφοίτησα από το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης ήθελα να ασχοληθώ οπωσδήποτε και αμέσως με το κομμάτι αυτό. Όπως γνωρίζετε η κατάσταση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι λίγο παγιωμένη. Οπότε αποφάσισα να προσφέρω εθελοντικά σε κάποιον φορέα. Ταυτόχρονα, προσπάθησα δύο φορές να εισαχθώ στο μεταπτυχιακό μου και αν δεν τα κατάφερνα θα το έκανα και τρίτη! Ο κλάδος αυτός είναι πραγματικά υπέροχος! Είναι τόσα πολλά που μπορεί κανείς να αναφέρει ως πλεονέκτημα του! Το κυριότερο που μου αρέσει είναι ότι μπορείς να ασχοληθείς μέσω της μουσειοπαιδαδωγικής με τον κλάδο της εκπαίδευσης χωρίς να είσαι σε ένα σχολείο. Κάθε μέρα στο μουσείο είναι μια εκδρομή! Παιδιά που έρχονται και ανακαλύπτουν θησαυρούς, αποφεύγοντας επιτέλους τους νωχελικούς περίπατους ανάμεσα σε προθήκες και εκθέματα για τα οποία δεν έχουν ιδέα.
Ούσα νέα εκπαιδευτικός και μουσειοπαιδαγωγός με πρωτότυπες αντιλήψεις για τη σύγχρονη εκπαίδευση πώς θεωρείτε ότι προάγεται η εναλλακτική εκπαίδευση μέσω του Παιδικού Μουσείου Θεσσαλονίκης;
Το Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης έχει σκοπό να προσφέρει μία εναλλακτική πρόταση στο χώρο της εκπαίδευσης – ψυχαγωγίας δημιουργώντας ένα Μουσείο πολυχώρο που προσφέρει το κατάλληλο περιβάλλον και τα κίνητρα στα παιδιά να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα και δημιουργικά εργαστήρια, με σκοπό την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, την καλλιέργεια των ικανοτήτων, την ευαισθητοποίηση στην διαφορετικότητα και τελικά την αύξηση των γνώσεων. Κεντρικό σημείο της φιλοσοφίας του Μουσείου είναι η πεποίθηση, ότι τα πραγματικά αντικείμενα, οι άμεσες εμπειρίες και η ψυχαγωγία ενισχύουν την διαδικασία της μάθησης. Έτσι, λοιπόν, όλες οι βιωματικές δράσεις μας λειτουργούν σαν εργαστήρια που ενεργοποιούν, υποστηρίζουν, εμπνέουν, δυναμώνουν και διευρύνουν τη γνώση και τη φαντασία. Όλα τα παραπάνω επιτυγχάνονται μέσω μεγάλης ποικιλίας προγραμμάτων και της πολυθεματικότητας που αναδύεται από τον τίτλο και μόνο του Μουσείου μας.
Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει και σας βοήθησε πολύ με την πορεία σας στο χώρο του μουσείου και της εκπαίδευσης και ποια θα δίνατε σε νέα άτομα που θέλουν να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο χώρο;
Να μην κάνουμε τα δύσκολα απλά και τα απλά δύσκολα! Κάθε τι πρέπει να έχει το στόχο του και το μέτρο του! Κάθε κίνηση, κάθε δραστηριότητα κάθε πρόγραμμα πρέπει όλα να αποσκοπούν σε κάτι. Τα μουσεία είναι σε άνθιση και όλοι οι κλάδοι γύρω του. Όσο περισσότερα εφόδια έχει κανείς μπορεί να ενσωματωθεί σε έναν άλλο κόσμο! Τον κόσμο των μουσείων.
Αν είχατε την ευκαιρία να συνεργαστείτε με ένα άλλο μουσείο, παιδικό ή και όχι, εντός και εκτός της χώρας μας πλην αυτών που συνεργάζεστε ήδη, ποιο θα επιλέγατε και για ποιον λόγο;
Θα ήθελα πολύ να ασχοληθώ με τα μουσεία που πλαισιώνονται γύρω από τις Φυσικές Επιστήμες. Αποτελεί μέρος και της διπλωματικής μου εργασίας και είναι ένα κομμάτι που με γοητεύει. Πολλοί θεωρούν τα μουσεία μονόπλευρους οργανισμούς, όμως δεν είναι καθόλου έτσι. Είναι ζωντανοί οργανισμοί. Μαθηματικά και φυσική στο Μουσείο λοιπόν.
«Θέλω, θέλω, θέλω μουσείο θέλω να βλέπω τους θησαυρούς που δεν τους χωράει ανθρώπου νους.» Ποιος είναι για εσάς ο μεγαλύτερος «θησαυρός» μέσα από την ενασχόληση σας με τα παιδιά και γενικότερα από την συναναστροφή σας με εντελώς διαφορετικούς ανθρώπους που συνεργάζεστε στο μουσείο;
Οι εμπειρίες και οι γνώσεις που αποκτάς είναι ο μεγαλύτερος θησαυρός που κερδίζει κανείς. Η συναναστροφή και γνωριμία με ανθρώπους από διαφορετικές επιστήμες και πεδία σου προσφέρουν τριβή με πολλά διαφορετικά πεδία. Ένας καθηγητής μου λέει συχνά: «Αυτός που θέλει να ασχοληθεί με τα μουσεία πρέπει να είναι προετοιμασμένος πως πρέπει να ξέρει τα πάντα για τα πάντα»!
Σας ευχαριστούμε πολύ για την συνέντευξη σας στο «Πηγή Παιδείας» και εγώ προσωπικά Αλεξάνδρα Δέλλιου.
«Μη με τραβάτε, μη μου κολλάτε απ` το μουσείο δε θέλω να βγω.» Σαν μελλοντική εκπαιδευτικός με ανησυχίες και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για προκλήσεις προσφέρω από εκείνη την μέρα εθελοντικά και όπως αναφέρει και το σχετικό τραγούδι «δεν θέλω να βγω από αυτό». Το ξεχωρίζει κανείς για το δέος και τη ζεστασιά που νιώθεις με την είσοδο σου στο χώρο. Κάθε επίσκεψη στο Μουσείο ισούται με ένα διαφορετικό ταξίδι, το οποίο πάντα έχει επίκεντρο το παιδί και τις ανάγκες του. «Αχ το μουσείο, αχ το μουσείο» έχει φεγγοβολήσει σαν άστρο χρυσό τόσο στις ψυχές των μικρών παιδιών όσο των γονέων και εκπαιδευτικών. Χρόνια Πολλά λοιπόν για τα 20 χρόνια λειτουργίας σου Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης!
Συνέντευξη στην ΜΑΡΙΑ-ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΝΩΛΟΠΟΥΛΟΥ
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό μπορείτε να βρείτε στο https://www.paidikomouseio.gr/(Κλεάνθους 57 & Λαμπράκη Γρηγορίου, Άνω Τούμπα, Θεσσαλονίκη τηλ:2310913047)
pigipaideias.wordpress.com 
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.